Onze wijken kennen een groot aantal straatnamen die niet direct te verklaren zijn. Hieronder is een opsomming van de meeste straatnamen in ‘t Ruige Veld en Hamersveld Oud
Gegevens afkomstig uit het boekje “Leusden van de straat af gezien”.
Uitgegeven in 1998 door Bekking & Blitz uitgevers bv uit Amersfoort.
Rb = raadsbesluit
’t Ruige Veld
De straatnamen voor deze wijk, waaraan in 1986 een begin is gemaakt, zijn gevonden in een hele lijst van namen van gronden in en om Leusden: weilanden, akkers en bosgebieden. Lang niet van elke naam kunnen de herkomst en betekenis worden teruggevonden.
Arebos (Rb. 26 april 1984)
Van oorsprong gelegen voor Groot Zandbrink in Asschat. De verklaring van de naam moeten we zoeken in het woord Area, wat zoveel als grens betekent. We vinden het woord terug in areaal, begrensde oppervlakte. Het bos zal mogelijk als grens gediend hebben tussen Utrecht en Gelderland.
De Biezenkamp (Rb. 28 september 1972)
Bij dit raadsbesluit werd de oorspronkelijk voorgenomen Platanenlaan (Rb. 23 september 1960) opgeheven. Biezen, behorend bij het plantengeslacht van de cyper-grassenfamilie, kennen we in verschillende soorten hoog opgroeiende, rietachtige gewassen aan de waterkant. Het wordt nog verwerkt in stoelmatting, vlechtwerk en dergelijke. Kamp is een weiland of veld. De Biezenkamp kan dus een verwijzing zijn naar de vroegere situatie op deze plek; een laaggelegen verwaarloosd stuk grond, waar taaie biezen de groei van grassen tegenwerkte.
Bitterschoten (Rb. 26 april 1984)
Gelegen achter de vroegere Brink, in de omgeving waar zich nu de Lijsterbeslaan bevindt. Wellicht dat hier een begrensd gebied gelegen heeft waar bitter, ook wel ridderzuring, bitterzuring of koeblad genoemd, gegroeid heeft. Het is een ongewenste plant die wel in weilanden voorkomt. Mogelijk is het ook een afgepaald landbouwperceel geweest, waarvan de kwaliteit bitter slecht was.
Boterkamp (Rb.26 april 1984)
Veld naast boerderij Biesaert aan de Hamersveldseweg. Kamp is ontleend aan het Romeinse Campus, hetgeen veld betekent, een stuk land dat door sloten of anderszins is afgepaald. Boter heeft hier de betekenis van vruchtbaar. Deze kamp was te vinden bij de Biesaert, Groenhouten.
Bouwdriest (26 april 1984)
Op diverse bedrijven in de omgeving van de Lapeerseweg, komt deze naam voor. De betekenis van “dries” is een stuk grond met een arme begroeiing, dat ook als (schapen)weide gebruikt wordt. Het heeft tevens de betekenis van landbouwgrond die bij het drieslagstelsel tijdelijk braak lag.
Hazenkamp (Rb. 26 april 1984)
Het veld van deze naam was te vinden bij de boerderij Wijnbergen, in de buurtschap Asschat, het was het zomerverblijf van een adellijke familie. Het is een perceel waar veel hazen voorkwamen, hetgeen belangrijk was voor de jacht.
Kalverkamp (Rb. 26 april 1984)
De Kalverkamp was en is te vinden bij de boerderij Duurkoop achter in de buurtschap Snorrenhoef. De kalverwei was veelal dicht bij de boerderij gelegen, waar in het voorjaar de kalveren liepen en gemakkelijk bijgevoederd konden worden.
Koekkel (Rb. 26 april 1984)
Een veld naast de voormalige diaconie-akker in de omgeving van de Dorpskerk. Een koekel is een perceel waar een jachthut op stond. Kijken naar wild vanuit een jachthut is koekeloeren.
’t Koendert (Rb. 29 september 1988)
Naam van een oude akker in Leusden.
Kollenkamp (Rb. 26 april 1984)
Deze naam is ontleend aan een gebiedje voor ’t Zwart op Steenbeek in de buurtschap Asschat. Kol kan hier de betekenis hebben van een afgebakend veld van lage ronde heuveltjes. Pas ontgonnen gebieden werden pas vlak na langdurige bewerking. Anderzijds zou het kunnen verwijzen naar heksenkamp; een akker die door allerlei oorzaken geen beste oogst opleverde. ’t Zwart wijst daar ook op.
Lange Akker
Onbekend
Maten (Rb. 26 april 1984)
Maten zijn gronden langs de beken, of de weiden in de onmiddellijke omgeving van een boerderij. Ook werden weilanden langs een beek zo genoemd. Zie ook de bekende Leusdense naam Van de Lagemaat.
Middellaken (Rb. 26 april 1984)
Deze naam betreft landerijen die nu omsloten zijn door de Heiligenbergerweg, de Burgemeester de Beaufortweg en de Groene Zoom. Laak is drassig landen middel zou kunnen slaan op het laagste land te midden van andere drassige landen.
Middenweg (Rb. 26 augustus 1971 en 25 januari 1979)
In het patroon van de grotere wegen binnen Leusden, ligt deze weg midden van de nieuwe gebieden tussen de Hamersveldseweg en het Valleikanaal.
Nabbert (Rb.26 april 1984)
Nabij boerderij’t Eind, Leusbroekerweg. Het werd ook “Adder” genoemd. Ter verklaring zouden we ook kunnen denken aan het middelnederlandse woord bert, hetgeen plank of afpaling betekent. In dat geval zou het duiden op een achter de afpaling gelegen akker.
De Pirken (Rb. 26 november 1987)
De Pirken was de naam van een stuk bos in de buurt van boerderij Droffelaar in het Leusdense deel van buurtschap De Glind.
Randweg (Rb. 25 februari 1982)
Bij het raadsvoorstel werd de Noorderrandweg verkort tot Randweg. De eerste naam werd vastgesteld bij de oorspronkelijke structurele opzet van Leusden, zonder raadsbesluit, in de veronderstelling dat in de structuur van een groot-Leusden uiteindelijk een zuidelijke begrenzing in een Zuiderrandweg gevonden zou worden. Dit bleek na 1982 hoogst onwaarschijnlijk De naam spreekt voor zich.
Ruige Velddreef (Rb. 26 april 1984)
Historisch gezien zou het hier eigenlijk genoemd moeten zijn naar de gronden van één van de boerderijen “Krakhorst” doch dit zou verwarrend werken in verband met de straatnaam Krakhorst in Rossenberg en de boerderij van Soccle, genaamd Groot Krakhorst. Het eigenlijke Ruige Veld lag ten noorden van de Randweg, een met riet of wild door elkaar groeiende planten bedekt terrein.
Schotkamp (Rb. 26 april 1984)
De naam van de grond op Middelmoorst aan de Moorsterweg. “Schot”betekent afgepaald. Het heeft hier waarschijnlijk de betekenis van schuin liggend, niet rechthoekig afgepaald gebied.
Sluithek (Rb. 26 april 1984)
Langs de Langesteeg op Oud Romselaar ligt de grond van deze naam. De betekenis duidelijk. Nog steeds is het van belang dat de hekken van weilanden en akkers gesloten blijven als er veen of gewas op staat.
Speelkamp (Rb. 26 april 1984)
Naam van grond bij boerderij Hardeveld aan de Postweg. Een “harde” was in de middeleeuwen een herder. Een kamp is een veld. De Speelkamp was wellicht een veld waar herders bij elkaar kwamen.
De Start
Onbekend
Tiendvrij (Rb. 26 april 1984)
Gelegen achter ’t Brinkje aan de Hamersveldseweg ofwel waar nu de Rozengaarde ligt. Het moet wel onbelast zijn geweest, vrij van tiendrecht, de verplichting tien procent van de opbrengst af te dragen.
Veldschoren (Rb. 26 april 1984)
Dit land was te vinden bij boerderij Ooievaarshorst. De betekenis van schor of schore is aangeslibde grond die alleen nog bij hoog water onderloopt. Toen de Eem hier nog stroomde slibde de oever plaatselijk aan en ontstond een schor. Op den duur begroeide de schor met struikgewas. Later werd het struikgewas gekapt, geveld: een gevelde schor oftewel veldschore.
Zwarte weg (Met Rb. 31 maart 1948 bevestigd, maar al bekend voor 1818)
Men vindt vaker in de buitengebieden het begrip “zwart” in de wegaanduidingen terug, wellicht omdat het vaak op onverharde wegen duidde. De Zwarteweg liep vanaf het Gerechtshuis “de Zwarte Steegh” in Hamersveld naar Stoutenburg en is zeker één van de oudste verbindingswegen in de omgeving. De andere waren de Heiligenbergerweg en de huidige Burgemeester de Beaufortweg, welke geen openbare wegen waren. Van oudsher staat hier nog de boerderij, eertijds tapperij De Mossel, die ooit ook een uitspanning geherbergd heeft.
